Pason Kointutunan / Kabar Nopili

Kopisanangan kumaa toinsanan tompinai om tambalut Dusun. Minaanku pohoroo o bolog diti sobaagi do ponimungan di bobolog i pinosurat doid boros Dusun. Alansan oku kumaa do tongotompinai om tangatambalut di kiharo bolog toi ko nokoilo do haro bolog om nunu nopo iri pinosurat id boros Dusun toi ko Kadazan (Tulun Kadai /Tangara) do popoilo doho maya do bolog 'Iso Dusun' diti. Kanou no misokodung do popoingkakat babasaon do id tompok tunturu tu insan tadau, tulun Dusun om woyoboros Dusun nga kotongkop nogi id sompomogunan.  | 

TUTUMANUD

Tuesday, April 24, 2012

Tanak Mororobuat Minomonsoi Do Jip

Kokitanai do Google winonsoi di Google Doodle
Tadau baino (24/04), soira do ukaban tokou ilo Google, kokito tokou dilo pogigihum Google miagal gambar doid sawat diti. Gambar dilo pinotomod montok di minomonsoi do jip, ii Gideon Sunback  Isio nopo nga tanak di Jonas Otto Magnusson Sundbäck om Kristina Karolina Klasdotter, paganakan di poinharo-haro do mororobuat.

Nosusu di ontok 24 April 1880 id kabun Sonap ponong Suidon. Miningsingilo id Suidon pogulu do minundali id Jormon. Ontok di toun 1905, minundali id USA om kinumaraja id iso komponi roitan do 'Westinghouse Electric and Manufacturing' nga timpuun di toun 1906, kinumaraja isio id Universal Fastener Company. Id komponi diti noh tinimpuunon disio do minomonsoi dilo jip ii gunoon dati gisom noh do baino.

Pinogonuan;
http://en.wikipedia.org/wiki/Gideon_Sundback

Monday, April 23, 2012

Nuludan Kapangaramaian Kaamatan 2012

Nuludan Karamaian Kaamatan (Tonsoko gambar montok pongitanan tagayo)
Norikot nodi bulan lima
Kapanandakan tadau tagaayo
Tadau tagayo do kokotuan
Koubasanan tokou toinsanan

Kanou noh oinsanan
Kanou noh rumamai
Kanou no gumiak
Gumiak moiigom

Oi odu aki om nogi oinsanan
Kinongoho oku no doh suminding
Sinding nopo ti nga pangaramai
Montok tadau do tagayo tokou

Kanou noh oi odu
Angatai ii aki
Kanou oi daling
Mirapat sumayau
Ilo noh sinding 'Norikot Nodi Bulan Lima' di John Gaisah ii koubasanan do pounion id rodiu soira do rumikot tulan kolimo monikid toun.

Pointongkop watas nga papapanau do karamaian kaamatan tu ilo-ilo noh koubasanan tinungkusan do tulun Dusun.

Kumaa do tulun Dusun, unsikou kou noh om ramayo no tadau tagayo diti tu iti noh tanda do hiti tokou id pomogunan. Alansan oku daa do haro papanau diti karamaian doid nonggo-nonggo nopo haro tulun tokou do poingiyon.

Soira kaamatan id kampung dokoyu. Posunudo maya do boboroson / komen id siriba.

Thursday, April 19, 2012

Kuala Penyu Monimpuun Do Kaamatan 2012

Watas Kuala Penyu ii nointutunan do mangangakan ambuyat nopili sobaagi do molohingon walai koponimpuunan karamaian kaamatan ontok do 1 Mikat 2012 (1 Mei 2012). Pinosunud di Timbang Momuruan Montiri Tan Sri Joseph Pairin Kitingan di kawawagu do potimpuunon iti id Longkod Sahbandar Makang miampai do hontolon "Oupus Do Koubasanan Kopogowit Do Mamasok Tobingupus".
Sulap Ambuyat kagayat do tombului
Tumanud di Pairin ii ponogi Ponorikohon Tulu Papapanau Do Karamaian Kaamatan pointongkop pogun minoboros nogi do nopongoh soginumu do 80 piatus iti koposodiaan do ponimpuunan karamaian kaamatan ii maan potimpuuno di Luguan Montiri Sabah Datuk Seri Musa Aman.

Watas Putatan nopo nga watas kumoiso ii papaanjur do kaamatan ontok do 5 Mikat diti abantalan. Boboroson hontolon do karamaian kaamatan do toun diti nopo nga koontok kopio tu karamaian miagal diti nopo nga koponimung om popiiso do mamasok mogirorolot lolobi poh id Sabah ii pomitanan do 1Malaysia.

Namot dino, pokionuon nogi di Pairin oh toinsanan puru komiti id boogian watas id pointongkop pogun do sompopori papatantu tadau kapanandakan Karamaian Kaamatan.

Tadau  pomupusan montok kapanandakan karamaian pointikid watas nga ontok 22 Mikat 2012. Iti mooi do kaanu papaatod wakil doid pialaan panantaban Sugandoi om Unduk Ngadau Kaamatan 2012.

Pialatan kaparagatan mangan pohoro kopinamot miampai pangaramitan karamaian diti kaampai noh pialaan Sugandoi Kaamatan, pokitanan asil ngawi pomutanaman om kakamot kinuama tunturu sipoot rayat om pokitanan koubasanan mogisusuai kointutunan id pogun diti. Sugandoi Kaamatan papanahon ontok 25 Mikat om konsert KDCA nopo nga papanahon do ontok 26 Mikat id Hongkod Koisaan KDCA Penampang.

‘Gala Nite’ nopo nga papanahon do ontok 29 Mikat id doid hongkod dilo. Tikit kigatang do RM1,000 gisom RM5,000 maso do padagangon kumaa tulun ginumuan.

Kopomupusan do karamaian kaamatan do toun diti nopo nga papanahon id Hongkod Koisaan KDCA Penampang ontok do 30 om 31 Mikat miampai do mogisusuai koubasanan do pokitonon ontok do tadau dilo. Ababayan kolimundukon karamaian Tadau Kaamatan toun diti potimpuunon dati di Gounal Pogun Tun Juhar Mahiruddin do ontok 31 Mikat. Ontok tadau ponogi dino, pialaan panantaban Unduk Ngadau Kaamatan ih ampayaton di nakamanang ngawi boogian watas id pointongkop pogun kaharo nogi.


Pinuhu om pinadalin  mantad;
  1. Kadazandusun Cultural Association
  2. Borneo Post
Gambar mantad: http://boidea.blogspot.com/

Saturday, April 7, 2012

Kowoyo-woyoon Di Korohian Do Tulun

Wokon do gompoton do tulun nopo nga mooi do orohian noh daa tulun suai do koboyu-boyuhon dau. Nung ogumu tambalut tokou nga komoyon do nokomogot noh kopoposion tokou.

Korohian toi karaatan do tulun kumaa dati nopo nga tumanud do koboyu-boyuhon, koimaan om koubasanan tokou. Monimban do koboyu-boyuhon nopo nga apagon om kapaampai do timpu talaid toi oruhai tumanud do sosongulun.

Pipiro karalano mooi do korohian koh do tambalut toi ko tulun di torubaan do potudukonku do baino.

Pokinongou noh do nunu poboroson di tulun suai. Tulun di awu momoduli do wokon nopo nga kasasana. Soira do monongkirumo ko do tulun suai nga kinongoho no yolo. Nung ingaa tambalutnu nga oruhai ko do kaanu do tambalut nung obingkinongou koh.

Oimayaan om monongkotoluod. Unsikoho no tulun suai soira do kopomonsoi yolo di tosonong. Kapadan boh gia do mongunsikou tokou diolo. Oimayaan yolo soira do ounsikou tokou di nunu iri nagampot diolo, miagal nogi dia tu oimayaan soira do haro mongunsikou dia.

Osonong do taladon. Nung apagon koh do toningon toi osusa do rumuba dia nga iri no tanda do obinlihuan ko do tulun suai. Nung asanang ko do rubaon nga iri no tanda do apangkol koh do montok do tulun suai. Mositi do poingukab pomusarahannu kumaa do wokon, kopitimbang om sumonong-sonong kumaa do tulun suai.

Mongolohou tumanud do ngaran. Soroho no ngaran do tulun suai om lohowo noh yolo tumanud do ngaran dau. Kada lohowo momoguno do pongundadait di kasasana toi koponinduol do ginawo disio.Orohian ko toi gia do lohowon momoguno do ngaran di taraat komoyon?

Orohian do monokodung. Isai-isai poh nga orohian do haro monokodung. Ponokodung noh do tulun suai tu insan tadau noh moti nga iya nga mokisokodung nogi do tulun suai.

Kada pamatos di poinlobi. Haro tulun di oubas do mimbatos toi minjanji nga awu ii otuluk. Mamjanji yolo do oomis miagal do gula nga awu ii ogonop iri janji diolo. Nung mamajanji koh nga maan nopo iri miloh do gonoponnu. Karaatan kopio do tulun iri 'janji tarang bulan'.

Poboros noh do 'tulung' om 'kotoluadan'. Pomisunud noh do motitulung toi mokiuhup ko do tulun suai. Osonong karangahai nung moboros tokou do, 'Uhupai oku gia do momonsoi diti' mantad ko 'Wonsoio iti'. Opongoh poh ii pokiuhupan om kada lihuai do monongkotoluod.

Gunoo no koboboroso om koinanon di tosonong. Koboboroso miampai do koboyu-boyuhon tinan di tosonong koubasan do kagayat do tulun suai do mambalut dia. Ogumu pagangatan do Kowoyo-woyoo Mamantang Kounbasanan Tokou (Budi Bahasa Budaya Kita) do pokitonon id TV om nogi karatas kabar om awu kapadan do olihuan tokou iti.

Ngingis. Kotutun moti tulun suai nung tomodon toi winonsoi-wonsoi nu ii ngingisnu. Koubasanan do tulun kongingis popokito do orohian isio dia om korohian nogi do tulun suai.

Osonong panampakai. Ka do tulun suai, 'toririmo do intaan do tulu iri kulit do buuk' tu naraag nopo kulit do buuk nga haro noh bogia naraag pipiro suang dau. Osonong kopio do manampakai di tongosonong soira do rumuba do tulun suai.

Isai ko poh toi nga iya sondiri no manantu do poingkuro koh do rumuba do tulun suai.

(Naanu mantad id Berita Harian, Varsiti Bil.116, m/s11)

Thursday, April 5, 2012

Sonlingging-lingging Korita Id Jipun

Duo luri do poinlingging tu noontok do tongus tologod
Tongus tologod id Jipun nakapangantob do kapapanahan do boriribu tulun id Jipun. Soginumu do 240 kapat tumutulud awu pinotulud ontok dilo om sasakayan kuritapui nga pinotingkod.

"Awu asaru do miagal diti kologodo do tongus." ka di Kotinanan Mananahak Ruputan Kowoyo-woyoon do Taan DoungJipun.

Kinawas nopo do lakun nga gisom do 30 kaki (10 mito), ka di kotinanan dilo maya id natadwib diolo.

Kabar poigonop okito id AsiaOne Relax

Tulun Songkosuaian KiMykad Nokojiil 11 Tulan

Tadau koiso di nakatalib, numaan di Mahkamah Majistret pojiilo songulun kusai Pilipin kiumur do 23 toun tu haro kad kointutunan 'Maykad'.

Minangakun do nakasala ii Ilul Karim do minongiggit kad kointutunan di Mohd Yusof kinumbur do 820507-12-5253 miampai ngaran di Ardasir Bakri.

Kinasalaan dilo noimaan di jaam ko-4:30 sosodopon di tadau ko-5 di tulan kotolu nakatalib maso id Kaunto Imigrison Tuundorongon do Kapal Laut id Jissilton Poin.

Nakasala isio tumanud do Sikson 25 (1)(o) Kooturan Koporijistoran Pomogunan ii milo do pojiilon solinaid do 3 toun toi sogitan do RM20,000 nung okosupan do nakasala.

Naanu mantad; Daily Express (bolikon ko-5, 3 April 2012, Selasa)