Pason Kointutunan / Kabar Nopili

Kopisanangan kumaa toinsanan tompinai om tambalut Dusun. Minaanku pohoroo o bolog diti sobaagi do ponimungan di bobolog i pinosurat doid boros Dusun. Alansan oku kumaa do tongotompinai om tangatambalut di kiharo bolog toi ko nokoilo do haro bolog om nunu nopo iri pinosurat id boros Dusun toi ko Kadazan (Tulun Kadai /Tangara) do popoilo doho maya do bolog 'Iso Dusun' diti. Kanou no misokodung do popoingkakat babasaon do id tompok tunturu tu insan tadau, tulun Dusun om woyoboros Dusun nga kotongkop nogi id sompomogunan.  | 

TUTUMANUD

Tuesday, December 4, 2012

Koporuol Ii Tinumon 3 Mirolot

Morou-sorou noh soira do monginum tinumon tosikap tolu mirolot. Adalaan do monginum nopo nga kopongorumbak do kolidasan tinan.

Soira do managnu diti tinumon tolu mirolot, awu gia milo do simbanan iri gula nung piagalon di koubasanan kodori do mongolutau kupi toi tinumon dongkosuabon.
Nung monginum insan do sangadau nga kabagal noh. Kada do kolobi gisom inlimo toi ingonom do sangadau tu kopoimbulai iti do tongotoruol.

Baino, kimpin do mongikuri pomogunaan do gula nopo nga papanahon nodi do porinta om komponi. Nga ponontudukan kokomoi do mongingkuri gula nopo nga iso toguangon nogi.

Mantad dilo, ogumu nodi tulun do nokopuriman om tumanud di karalanon monginsonong do kolidasan tinan.

Pogulu diti, ingaa ii mokianu do tiih ingaa gula ngaa mubas-ubas nodi tongoulun do mokianu tiih 'O' toi tiih Sina.

Kopoinsonong tokou do kolidasan tokou om kopoinsodu mantad sobu toomis maya do pongingkurian do gula id tinumon om takanon tokou sangangadau.

***
Pinadalin om nulud mantad http://www.bloghavoc.com/2012/11/3-in-1-drink-can-harmful-to-health.html

Friday, November 30, 2012

Kotoilinuhan

Patod boros diti kikomoyon do koboboroson di ongotoronong om tongoilaan ongolinuhud  kokomoi nuludan toilaan. Pipiro pomitanan kotoilinuhan miagal id siriba diti:

  1. Pomusorou noh tu kopoposionnu nopo nga uludon do pomusarahan.
  2. Tongotoilaan nopo nga tambalut gisom tingkapatai.
  3. Pinandai toi tongotoilaan nopo nga kapanahak do koinsonongan nga nung kaansau pomogunaan nga kaansau nogi id pomogunan.
  4. Awu ko kopomonsoi do koumbalan nga kobontol koh dii.
  5. Ginoris do tinan nopo nga okon ko mantad do kowoyo-woyoon do tinan nga mantad do angkab.
  6. Ingaa guno do koilo di ahal totopot nung awu koh katanud.
  7. Tulun di koingkokot id kopoposion nopo nga tulun di atalang kokitanai do dimpoton dau.
  8. Haro poh tadau do suab nga awu noilaan nung montok dati ko isai poh. Sosorohon noh do tumoguang di tadau dumontol (do abantalan).
  9. Iri obintutur nopo nga okunon di ponongkilawan ot koboboroso dau.
  10. Timpu rumikot bolion do baino.
  11. Moninikid di nosusu nopo nga natanaman noh do kopoposion di tosonong. Nga awu sumuni iti nung awu siramon do kobulunan.
  12. Daamot do poimpasi om monoluod noh sundung do ingaa mangarayou dia.
  13. Kada tokou pokoro-koroo iri tongosonong sundung do ngingis no toomod.
  14. Tulun tosonong do puharaan nopo nga iri momuruan
  15. Insan koh do aratu kada nodi i'insan poh do aratu.
  16. Isai nopo ii mananom nga iri nodi mongomot.
  17. Laang di soriong tumimpuun do laang di kumoiso.
  18. Timpuunon nopo do kayu nga linso om timpuunon nopo do manuk nga tontolu.
  19. Oontok koh nopo do kobolingkahangan nga posogit-sogiton noh ginawo.
  20. Sumimpang do salaang, kaansau do sontoun pamanahon.
  21. Kopuriman do olunggui nopo nga timpuunon do popomogot do kopoposionnu.
  22. Tongotoilaan aanu mantad do dila di obinguhot om tutok di gompusorou.
  23. Iya no sosongulun do popotunud di tinan nu.
  24. Tongoulun nopo nga obinlansan do ogumu nga okuri ii wonsoion dau.
  25. Tulun di kitoilaan nopo nga otudukan mantad di ponongkilawan dau.
  26. Hinonggo koh do poingkakat, hiri noh timpuunonnu do mingkakat om lihuai noh ii nakatalib.
  27. Nung atagakan koh do oinsanan, soroho noh do haro po iso timpu tabantalan ii poingiggitnu.
  28. Isai ii awu nokoumbal do tongopoit nga awu nogi kotutun do tongoomis.
  29. Nosusu yati miampai do duo tolingo mongoi do rongohon dati id gibang om id wanan, kaanu noh daa do momili di tongosonong mantad di ososonong.
  30. Otumbayaan oku do suab nopo nga awu nodi koposimban di nangawayaan di baino nga baino koponimban di awayaan do suab.
Okon ko ilo-ilo noh ilo nga ruhangan kawagu do suai tadau.

"Apapru do mambasa, mumu-gumu toilaan."


Komoiboros (Dusun - Malayu)
  • ponongkilawan - musuh
  • puharaan - nasihatkan
  • i'insan - sekali-kali

Thursday, October 25, 2012

Nokuro Tu Alasu Paganakan?

Maso do  mongirup oku di kosodop, haro ti sungkad-tukad do minooi soromo doho. Minogoit isio do pipiro tin tinumon di kaawuk ii roitan do 'Carlsberg'.

Nonuan oku nogi disio do sontiin nga awu ku ninum tu haro gia kupi do tinumonku. Ogumu o tangon disio om kogumuan do kokomoi do kopoposion do paganakan disio.

Ka disio, "Moginum oku tu managak diti koudipanan do kumaraja. Kaagu nga inggino koruhangku id walai. Koubasanan nodi koruhangku do mogiduan doho tikid sosodopon om awu isio momisunud do hinonggo ongoion."

"Mioduh nopo yahai soira do hiti isio. Awu isio kotipong di koruhangku di pogulu, ii osonong kopio kumaa doho, nga kuroyon podi tu inggino nodi isio do baino." ka kawagu disio.

"Notipuan longon nogi ii tanak kusaiku kosodop om awu isio poinsokodung doho do manamong. Tanak disio nopo nga tanakku nga tanakku nopo nga okon ko tanak disio. Koubasanan do id kolimpupuson tulan noh om gumuli nogi isio do hiti tu oilaan disio do karamit oku noh do gaji."

"Sumosol oku tu awuku pinokinongou ii boros do molohingku nga nunu poh milo do maanku tu takano nosiliu noh do tinimbu (bubur).'

'Kaa di molohingku, momusorou poh pogulu do mogihum tontok tinan. Nga osorouku nopo om nouhub do boros mantad tongotompinaiku ii molohingku. Awu oku minonongkuyaan diolo om iti noh kinotutukon do paganakanku." ka disio.

Ingaa ot komihku tu okitoku nogi poingkuro kopoposion diolo monikid tadau. Koposion disio nopo nga miagal nogi doho. Kosuabon; mongoi karaja, sosodopon; mumuli id walai, mintutuong; mangambalut do tangaanak, tanga tuong; modop, minsusuab; tumungag om sumodia do mongoi karaja. Ilo noh ii awayaanku do monikid tadau.

Koguli oku mantad kinumaraja, songinurias walai tu kopopongoh nogi di tangaanak do mamain. Tumogod oku tu ohuyan oku do kinumaraja,  nga isai togodon? Ka do pomusarahanku, osonong nogi do angatan ii tangaanak do mongulud di pomoinan diolo. Sundung do oilaanku noh do soira do oulud ilo pomoinan, uriason noh kawagu diolo nga osorouku do ilo noh kowoyo-woyoon diolo do mamain tu tangaanak topodo poh gia.

Daamot dilo, ii koruhangku nopo nga nokopongolutau noh do kupi om nung awu nokoonsok do tindalam nga inumon nopo miampai do ruti. Sundung do kupi-kupi noh posurungon di koruhangku nga awu oku kolihu do mangarayou do Minamangun om monongkotoluod kumaa di koruhangku.


Komoiboros:
1. mongirup = monginum doungsodopon
2. kaawuk = koinggolou tulu om kolomok do tinan
3. mioduh = dumala do mitogod
4. nouhub = noontok do linasu mantad siriba
5. minonongkuyaan = tinumanud di boros
6. topodo = tangaanak tokoro id siriba do 3 toun
7. daamot = iso timpu do kinaantakan
8. nokopongolutau = nopongoh do popirolot (kupi, gula om susuai poh) miampai do waig


Friday, September 28, 2012

Kopoilaan Suang Walai

Kopoilaan diti norongouku mantad id rodiu di kosuabon baino.

Kopoilaan suang walai naramit mantad di James Patrick mantad Kampung Kuyungon pinopoilo do minidu pogun ii Iking Sumindok id Walai Pongusapan Tambunan di kosodop. Awu podi noilaan do soiro lisokon tu mandad podi ngawi di sontob kompinayan. Isai-isai nopo daa dokoyu ii kotutun do tangaanak om kompinayan disio nga maai no posunudo iti kopoilaan.

Siou tu awuku dii arait ngai sontob kompinayan di nokosunud id rodiu.

Alansan da do toririmo miampai o barakat do Kinoingan montok do koduduo disio om nogi oinsanan tangaanak om kompinaian disio.

Awu dii kouli diti do monokodung do kompinaian disio nga toririmo yolo id sambayangku.


Thursday, September 27, 2012

Sopuk

Ogumu mambabasa mogihum do sopuk nga ingaa poh id intonit tu kogumuan do tulun dati nopo nga awu momonsoi do ponoriukan id woyoboros Dusun.

Haro pipiro gambar do sopuk, noihumku mantad id intonit. Sundung tu okon ko sopuk doun Dusun nga awu ii ogumu pisuaian.

Sopuk doun Dayak

Miagal do sopuk doun Dusun, haro nogi ramok do linihutan do paliu. Paliw nopo nga gata kayu di kawanit.

Tulun Dayak popokito do karalano momoguno do sopuk

Susumaap Dayak poinsaan do sopuk.



Tulun Mamasok Malayu (Orang Asli) popokito do karalano monopuk tombolog mulud-tulud

Tulun Murut popokito do karalano monopuk do bakas.

Alansan oku do maya do pongitangan tokuri kokomoi do sopuk diti kapangagayat do tulun suai do monoriuk kokomoi do sopuk tulun Dusun.

Gambar-gambar naanu mantad pipiro rumokorut. 
  1.  Sumpit Dayak Ditakuti Dari Peluru
  2. Sabah Fest 2011
  3. Jum Kenali Sabah
Kotoluadan kumaa di sanganu do gambar.

Kotobian tadau Kinosusuon Google!

Somonu boh gia do monurat kokomoi do Google mooi do orubaan do mogigihum Google iti rumokorut Iso Dusun.

Nohulit noh kaagu tadau kinawansaian ko-14 do Google di baino. Ogumu noh nokoingkokoton mantad poh di pogulu. Di pogulu nopo nga poinsurat id iso noh woyoboros 'Inggilis' nga baio, haro noh id 66 boros koinsoruan gunoon id sompomogunan.

Kokitanai do Google di tadau kinotimpuunan., 14 toun di pogulu.

Gambar Kiik do Google di baino.

Suai ko gunoon sobaagi do pogigihum rumokorut, Google di baino nopo nga gunoon sobaagi do papapawaliwboros, kalindo (haribulan), pogompian do gambar, pongingintob (miagal do kalkulator), pongintangan kopiabalan do gatang tusin, maap (pongintangan do kinoyonon) om susuai poh.

Koilo koh, Google nga milo nogi do gunoon papaatod do pason toniba (SMS) kumaa id tolipaun taanggaman momoguno do ruputan Celcom, Digi om Maxis doid Malaysia om oruhai koinsanai ruputan poingtongkop pomogunan. Ingaa kabarai tu ilo nopo nga montok toinsanan it momomoguno do surat-i gmail.com.

Wednesday, September 19, 2012

Unsubon Dusun do Misompuru

PAPAR: Pokionuon di Momuruan Koisaan Koubasanan Kadazandusun (KDCA), Huguan Siou Tan Sri Jospeh Pairin Kitingan oh tulun ngawi Kadazandusun om Murut (KDM) montok misompuru id siribo koisaan dino montok momodimpot iman-imanon bansa.

Isio ih nogi Kumoduo Woyoon Montiri om Montiri Kotundaan Kaganapan (Infrastruktur) minoboros ahal dino id Abaabayan Monokirumo Osuau Songowian Huguan Siou id Hintuun Mamasok (Dewan Masyarakat) Kampung Biau pinanjur do KDCA Papar doiti.

“Mumang tokou papadadi bansa ih koburu, ogumu koisaan id posorili dotokou miampai dimpoton dosido sondiri, nga haro rikoton do KDCA  ih lobi atalang om ogumu ih nosigampot tokou kosudong miampai dimpoton timpu dumontol dotokou,” ka disio.

Tumanud di Pairin, muhang-ruhang noh ii monorimo do KDCA om dumadi puru doid koisaan dino id pointongkop pogun. Iti sabap do KDCA nakapanaak tanda do popisompuru do tulun ngawi moyo koubasanan/kaadaton, konu-onuan om balajaran.

“Unsubonku o toinsanan Dusun (KDM) do misompuru id  KDCA miampai mamung tinan id suang kopotundaan bansa moyo KDCA,” ka disido.

Minoboros isido, haro dimpoton do KDCA ih napalan no toi mangan palano om papanahon miampai kitimungan.

Nung aiso nopo pisokodungan toi sokodung, ka wagu disido, au yolo kaanu momodimpot onu noopo iman-imanon bansa dino, nga miampai kaampayatan songowian om insan-insan kitonggungan tantu do bansa dino kaanu do koburuon.

Nokoindapou nogi id abaabayan dino nga Exco KDCA Hongkod om Popisamo KDCA Papar, Ir Datuk John Anthony.

Namot dino, nakaramit nogi KDCA do kinosuangan turu kotinanan rapang id watas diti.

(Pinadalin mantad Borneopost Online 16/8/2012)

Thursday, August 30, 2012

Tulun Tokou

Suab, ohulit noh kawagu kapangaramaian Tadau Kabansaan ko-55 om ontok do 16/09 nopo nga Tadau Malaysia ii kaapat nohopod om siam (49). Ogumu tulun tokou do nakagampot do kopoposion poinmogot, nga ogumu poh ii maso do kosisian.

Daamot dilo, tumimpuun tokou noh do oulakan dilo mondidikot tuu awu tokou gia kopiunung om misompuru. Kanou pomusarahai tokou do poingkuro tokou do tumoboi dilo tulun songkosuaian om mondidikot tu toririmo tokou nopo do poingo'olong do modop nga insan tadau ulak-ulakan tokou dilo bansa do wokon.

Soginumu do 46.33% tulun id Sabah nopo nga okon ko Bumi mirolot do mondidikot mantad Pilipin om Indon.
Tumanud do pongintaban mogigion, ginumu nopo do tulun Sabah di toun 1970 nopo nga 636,431. 40 toun mantad dilo nokoingkakat noh do soginumu 2,483,609 hinonggo do poinggumu nopo nga okon ko tulun mamasok Sabah. Nokuro om poingkuro tu miagal diti?

Friday, July 27, 2012

Kapal Nosorob: Songulun Nokorundun

LABUAN, 26 Julai  - Pulau Labuan it kawawagu do nosiliu ponimungan tumau sompomogunan om kinoyonon do komponi-komponi do tumau nakapagagang soira do nokoloput iso kapal kimia id doros do Pulau Enoe. Kapal doun Malaysia International Shipping Corporation Berhad (MISC) dilo nosorob soira noontok do kodumaat.

Songulun napatai, tolu nosindualan om songulun maso poh do ihumon. Kapal tangki Bunga Alpinia ii kapangarangkat soginumu do 38.000 DWT IMO II kimia / tumau piasau mamau, nosorob id tuundorongon Metanol PETRONAS Chemicals Sdn Bhd id Labuan.


Soginumu do 29 tulun kukumaraja id kapal dilo, hinonggo do 23 mantad dilo nopo nga tulun Malaysia om 6 tulun Pilipin. Gisom do baino 24 tulun noh natampasi om noowit noh id pantai.  Mantad dilo, songulun kukumaraja ii nointutunan sobaagi do ii Syahril Azmi Baharudin, 28 toun, mantad Melaka notiagak id kinaantakan diti om tinan disio nakaatod noh id Walai Pongusapan Nukleus Labuan.


Daamot diti, maso poh do MISC om Koupisan Momimisok do Tapui do momisok om minggisom do mogihum di apat poh kukumaraja.

Pinoimagon di Luguan Pulis Tana Pisompuruan Labuan, ii Saiman Kasran do apat mantad limo munggui di natagak dilo nopo nga i;
  1. Zahari Hassim, 46, mantad Negeri Sembilan
  2. Mohd Hanafi Khalil, 24, mantad Melaka
  3. Muhammad Nazrin Khamisan29, mantad Kuala Lumpur
  4. Calonggoy Errol Calaluan, 22, mantad Pilipin

Tumanud di Zainal Madasin ii momuruan do koupisan Momisok Tapui New South Wales (JBPM) Labuan,  soginumu do 64 tulun om onom misin ginuno do momisok dii tapui.


Linoputan dilo nakapamabak do siling, sirang om totobon id iso upis  Sabah Electricity Sdn Bhd ii poindoros. Karaja-karaja id PETRONAS Methanol pinotingkod do daamot montok do ponoriukan.


Sinimbanan mantad;

Gambar mantad:

Thursday, July 26, 2012

Gogor id Tana Pisompuruan Labuan

Tana Pisompuruan Labuan: Kikira do jam 2.30 kosuabon, nakagagang koinsanai tulun id Labuan tu haro naantakan tuloput tologod. Tuloput dilo nopo nga mantad do iso kapal tangki tumau kiwinagat do 6 tan pinungaranan do Bunga Alpinia. Kapal tangki doun Malaysia International Shipping Corporation (MISC) Berhad dilo nopo nga kikotumbayaan do nokoloput soira do noontok do kodumaat (petir). Kapal diti winonsoi di toun 2009 om pinopotimpuun karaja mangarangkat miak di toun 2010.
Jam 2:30 kosuabon: Tumimpuun do sumorob
Jam 7:00 kosuabon: Nokoloput tologod ii kapal pinungaranan do Bunga Alpinia
Okito ii momimisok Plaform Supply Vessel / Multi-Purpose Offshore Vessel “Pacific Hawk” maso do monokodung momisok do kinasaraban dilo
Jam 9:30: Tumimpuun do nolondod
Pipiro tulun pakakaraja id kapal dilo nakaatod noh id walai pongusapan om haro poh soginumu do 5 tulun ii awu poh noilaan nasip. Kogumuan do kukumaraja id kapal dilo nopo nga tulun do Malaysia, Pilipin om India.

Ginayat kapal tangki tumau minongoi id tanga do rahat mooi do awu kaalab ilo tapui. Gisom di jaam ko-10 (ontok pinosurat iti kabar), nolondod noh kapal dilo tu awu nokotoboi ii bomba do momisok dilo kinasaraban.

Gambar naanu mantad:
http://busuk.org/ping/view/261696
http://perkapalanmalaysia.com/

**
Haro nogi norongouku do nokoloput di ontok jaam ko-10:30 totuong nga andasanku om mamain do bodilan. Montok di natagakan do tompinai tu nakaampai id kinasaraban kapal dilo, poinsokodung yahai montok dokoyu.

Monday, July 16, 2012

KLF: Piboian Monurat Tangonaru Dusun 2012

Pootodo Poom Kotonudan Miagal Id Siriba Diti Kumaa doid;


Kadazandusun Language Foundation
P. O. Box 420,
89507 Penampang,
Sabah, MALAYSIA.

Tel: +60(88) 724852/ 724853
Fax: +60(88) 724851

Pertandingan Menulis Novel Dalam Bahasa Kadazan Dusun 2012
by Kadazandusun Language Foundation on Monday, July 9, 2012 at 8:03pm ·

Borang Penyertaan
(Sila hantar borang ini sebagai pengesahan penyertaan anda)



Nama Penuh (seperti dalam Kad Pengenalan) :



Jantina : L / P



N0. Kad Pengenalan:



N0. Telefon :  Peribadi :

                        Pejabat:



E-mel:



Alamat :



Pekerjaan:



Pengakuan peserta:

Saya mengaku bahawa segala butiran di atas adalah benar dan berhasrat menyertai Pertandingan Menulis Novel Dalam Bahasa Kadazandusun dan berbesar hati membenarkan pihak penganjur menghubungi/ mengingatkan saya dari masa ke semasa bagi memastikan saya akan menghantar karya.



Tandatangan:                                         Tarikh:_________

----

Kopoilaan: Tadau kolimpupuson kopongoromitan do sinuratan: 31/12/2012

Monday, July 2, 2012

Waig O Waig

"Aiso noh kawagu waig" ka do pason toniba id tolipaun piowit-owitku. Pason mantad paganakan id walai.

Osorouku do alaid-laid noh do magadau. Di tadau nakatalib nga nokoumbal nogi do ingaa waig. Awasi poh tu haro tokuri notimung ya id baladi om iri poh di maan do pomougan. Haro nogi ii notimung ya montok do do pogonsok om inumon. Pintanga tuong nodi om kiwaig nogi iri paip.

Haro duo tangki ponimungan do waig nga awu kasari kabagal tu pogialasan do walu paganakan. Maalum noh bogia do moniwa walai.

Ii korita nga norikot noh do sombulan do poinmurong tu awu atamaan do monusi. Pologoson nopo do poinmurong tu milo poh do sakaion nung omurong. Araat daa topurimanan nga kuroyon poh tu okurian do waig.

Osorouku noh id kampung ii maas-laas waig mantad solunsug. Awu bolion waig. Milo do inumon potilombus - awu polosuon. Hiti nopo om maan poh tahaso pogulu do monginum dii waig tu kitogor om kikolorin.

Pason montok toinsanan, tamangai om umoligai noh waig tokou tu nung ososomuan nopo waig nga kopomunso di nimpasi waig om koponusa nogi dotokou.

Thursday, June 28, 2012

Sikulan Kabansaan Kadazandusun

Ontok di 14 tulan Kolimo toun 2007, pinoimagon di  Huguan Siou Pairin Kitingan iti sikulan kabansaan Kadazandusun ii maan turidongo id Kg. Tiong Monggis, Tenghilan.

Karamaian Mongukab Tana montok ponuridangan Sikulan Kabansaan Kadazandusun

Poingkuro noh kabar diti sikulan? Noukab nodi?

Gambar naanu mantad id Natadwib KDCA

Tuesday, June 26, 2012

Ponuduk Tongus

Ralan Tongus
Ralan Tongus id woyoboros Dusun nopo nga potimpuunon doid Koributan, Kosilahon, Kotonobon om Kabahatan. Koributan nopo nga rikoton do tongus om Kabaatan nopo nga tadon do tongus. Kotonobon nopo nga kotonobon do tadau om Kosilahon nopo nga kosilahon da tadau.

Id pintangaan do Koributan om Kosilahon nopo nga pungaranan do Koributan Kosilahon. Id pintangaan do Koributan om Koributan Kosilahon nopo nga roitan do Wanan Koributan om id pintangaan do Koributan Kotonobon nopo nga pungaranan do Gibang Koributan. Id pintangaan do Koributan Kosilahon om Kosilahon nopo nga roitan do Gibang Kosilahon. Pialatan do Kosilahon om Kabahatan Kosilahon nopo nga roitan do Wanan Kosilahon.

Gibang Kabahatan nopo nga id pialatan do Kabahatan om Kabahatan Kosilahon.Pinungaranan do Wanan Kabahatan id pialatan do Kabahatan om Kabahatan Kotonobon. Id pialatan do Kabahatan Kotonobon om Kotonobon nopo nga roitan do Gibang Kotonobon. Wanan Kotonobon nopo nga id pialatan do Kotonobon om Koributan Kotonobon.

Friday, June 22, 2012

Mingkukuri Nodi Monongkiboros Kadazan

Sinuratan di; Suzianah Jiffar (Berita Harian 20 Jun 2012)

KOTA KINABALU:  Mingkukuri nodi monunutur do boros Kadazan id pogun Sabah tu kogumuan diti komulakan awu nodi momoguno dilo.
Maso di Hahangai Rita Lasimbang do monuduk di sigu om momuruan mogigion id iso pirubaan monikid tulan doid Sikul Suausindak ontok ko-19 tulan ko-3, toun 2005 (Gambar mantad KLF)

Minoboros ii Upisor Momuruan Kotinanan Boros Kadazan (KLF), Rita Lasimbang kokomoi do ponoriukan diolo do awu ii opunso iti boros Kadazan nga mingkukuri nodi ii momoguno.

"Opoimanan dati do 30 toun diti rumikot, tangaanak di monunutur boros Kadazan maso poh do monutur diti boros nokomoi. Poingkuro poh nga apatut do intangan om maan pinggisamai mooi do awu adalaan oingkurian monunutur boros diti id timpu rumikot." ka disio kumaa do mangangabar Berita Harian.

Di kawawagu nopo nga nokoruput do nokoboros ii Peguam Besar Sabah, Tan Sri Herman Luping do  kogumuan sukod wagu Kadazandusun Murut (Dusun) do awu nodi kopio karati diti boros diolo.

Ka di Rita, kobolingkahangan do awu koilo monutur diti boros sandad komolohingan nopo nga id kakadaian tagayo tu awu nodi mipangkol pomogunaan miagal do dilo  boros Malayu om Inggilis.

"Noimbulaian nogi do KLF ot sabab tagayo do awu mongkiboros boros sandad komolohingan nopo nga pikowinan mirolot suai ko haro pomusarahan do molohing diolo do monongkiboros Malayu toi Inggilis id walai nopo nga koposikap do tangaanak diolo do minsingilo id sikul."

"Nabantalan nogi dahai do tulun Kadazan kiumur do 40 toun om id siriba dilo nopo nga monoroinsan poh do monongkiboros Kadazan tu momoguno yolo do Inggilis om Malayu id karajaon." ka disio.

Mooi do kopogidu mantad kobolingkahangan dilo, minoboros ii Rita kokomoi do pinaharo do KLF ot pipiro koimaan miagal do pialaan manangon om monurat susuyan id boros Kadazan om nogi mongunsub diolo monongkiboros Kadazan id walai.

- Bernama

Thursday, June 21, 2012

Poingkuro Mongurus Do Gaji

Oinsanan tulun ii poingkaraja nopo nga kigaji. Koubasanan do gaji nopo nga id upa do tusin om somonu do kakamot tumanud do pinibatasan pogulu do kinumaraja. Montok di poingkarja do porinta nopo nga koubasanan noh do karamit gaji ontok tadau ko-25 monikid tulan. It poingkaraja do komponi nopo nga ontok kolimpupuson tulan. It poingkaraja sondiri nopo nga karamit do gaji monikid tadau.

Songkuro ginumu do gaji nopo nga okon ko kobolingkahangan nung koilo do mongulud pomogunaan do gaji. Laang totopot do mongurus toi mongulud do gaji nopo nga piboogion do 10 boogian it gaji do naramit. Iso boogian nopo nga pogompiyon id biing. Pungaranan iti do 'Tabung Karangkayaon' tu iti noh ii gunoon soira do kolohing koh. Nung RM100.00 ot gaji nu nga pogompion noh RM10.00 doid biing.

Boogian ko-2 nopo nga maan pogulio do ginumuan toi potoluodon id panambayangan. Iti noh ralan do monongkotoluod tu nonuan tokou do minamangun do iso poh kawagu kosiwatan do popoburu komomogoton do kopoposion tokou.

Boogian ko-3 nopo nga maan do pambayar ngawi di tutang nunu nopo it noolosnu mantad do biing, kadai, toi tambalut. Iti noh it tagayo nokopio do mongoguno gaji montok do toinsanan tulun lolobi poh montok di kukumaraja do porinta tu walai, korita (sasakaian), kaganapan walai om susuai poh nga naanu mantad do tutang. Somonu do korikot gisom 8 boogian mantad do gaji moti iti, nga logot-logoton tokou gia do mongingkuri. Laang do mongingkuri nopo nga poguluonon do mambayar it tagayo bunga.

Boogian ko-4 nopo nga it maan do balanja monikid tadau. Balanja monikid tadau nopo nga miagal do takanon om tinumon.

Boogian ka-5 nopo nga it gunoon ontok do kikaara-araahan toi soira do kitoruol tinan.

Boogian ko-6 nopo nga montok do karamaian toi nung moginakan koh toi mangaramai do tadau kinosusuon do tangaanak.

Boogian ko-7 nopo nga it maan gunoo do mongoruhang toilaan. Momoli do buuk toi karatas kabar.

Boogian ko-8 nopo nga montok do bil lotirik, tolipaun, astro, waig om intonit.

Boogian ko-9 nopo nga pataakon do molohingnu nung poimpasi poh yolo. Nung inggino nopo nodi yolo nga osonong do potoluodon iti kumaa do isai-isai nopo miagal do Koisaan Tulun Nobolou toi kumaa di Tangaanak Noiduan Molohing.

Boogian ko-10 nopo nga montok do dia. Nunu tosorou nu do gunoon? Mongoi pinghombo id pogun suai toi mamain do numbur?








Thursday, June 14, 2012

Tubat Do Nolonuk

Nunu tubat nung olonuk? Soira do olonuk, kosorou nogi do mogihum tubat lolobi poh nung tangaanak ii olonuk. Nung yati o olonuk nga atahanan poh nung okoro miagal do palad.

Mogisusuai moti o kolonuk nga koubasanan nopo nga iri talasu miagal do waig, miak, bubur talasu, torika om tapui. Kulit di nolonuk nopo nga rumagang om oruol.

Laang do mongolingos di nolonuk toi nolungkuh nopo nga poturuan do waig tosogit id kulit di nolonuk. Turuan do waig tosogit solinaid do 15 minit. Opongongoh poh ilo om pihidan noh do roun bunga dila buayo (alovira) toi loson di kialovira. Miak gamat nga milo nogi do pogusukon id kulit di nolonuk.

Lopoton iri kulit do nolonuk. Koponingolig iti montok di kulit nolonuk. Kada kadalaai do apatat pongongogos tu kopongoruhang do rinuol iri.

Montok do mangantob koruolon, milo nogi do mangakan tubat paracetamol (panadol) om  mefanamic acid. Nolonuk do awu adalaan olingasan solinaid do duo minggu. Kada babako iri nolonuk nung momuwaig. Pologoson do ababak om soruan noh do popogihil di antiseptik mooi do kounsodu mantad joom (giuk tokoto).

Riporon;
Melecur - Anatomi Kulit
Melecur / Luka Lecur

Wednesday, June 6, 2012

Nokopinsin

Haro ti tambalut do kopinsin noh tumimpuun do suab ontok tadau kinouliton kinosusuon dau di ko-53 toun. Poingkaraja isio id Kolej Matrikulasi Labuan (KML) solinaid do 13 toun mantad di ko-u-ukabai nogi iti kolej.

Tumanud do susuyan disio, ontok di tadau koiso do kinumaraja id KML, rinumuba isio di momuruan kolej id pandatan noh tomod. Ingaa upis tu minongolos nopo do bangunan id Universiti Malaysia Sabah - Kampus Antarabangsa Labuan. Korikot isio id UMS-KAL.  Id pandatan noh upis di momuruan. Kosorou noh daa isio do gumuli id karajaon dau di laid id Maktab Perguruan Gaya tu hilo nopo nga kiupis om ogonop kaganapan nga nonuan di momuruan do sokodung ponginggoris do sunduan kumaraja id kolej. Walai do todopon nga ingaa nga pokianu noh yolo di momuruan UMS do iso tionon todopon om nonuan yolo.

Minongolos yolo do tolu blok bangunan montok do ponimpuunan Kolej Matrikulasi Labuan. Haro upis do timbang momuruan id siriba do tukad. Okoro upis ontok diri om okuri poh kukumaraja. Isio sobaagi do mananamong tiyonon tangaanak sikul nga asaru do ajadi do doribo papaatod tangaanak sikul di sumakit mongoi id sopitol. Nung orumbak paip nga isio nogi poposonong. Osorob boob do lampung nga isio nogi mongolon.

Soira do nopongoh nodi KML id Merinding, minundali yolo di toun 2002. Kinumaraja nogi isio do popinsuang om mongulud do tangakakamot id kampus kawawagu. Oimayaan kopio isio tu najadi do moninimpuun diti Kolej Matrikulasi Labuan om alansan isio do kotilombus do kukumaraja sumusuhut disio do monginsonong poh kawagu di nunu iri  poinsandad om ruhangan nung ingaa.

Sundung do pinili dau do mumang pinsin soira do orikot umur 56 toun nga tadau baino mumang pinsin noh isio tu haro noh karaja do taguangon dau. Nokotimpuun noh isio do minongukab iso konu-onuan sobaagi do papadagang do wagas id Kota Belud - watas kinosusuon om kinosukadan disio.

Alansan do koingkawas poh kawagu konu-onuan om toririmo do olidas tinan di PAK (Penyelia Asrama Kanan) Din.

Wednesday, May 9, 2012

Tangon Nu batu Luang

Iti noh tangon nu komotutuaan do mula ie. Kiaro miso andu um kusoi giri nokopikawin oh isiro, om mamaso isiro moniguang do koposion bagu. Poingion isiro doid miso kampung tingaran do kampung Bodungun. Miad do koubasaman nu ulun ngai, kaa noh nobuoi maagatinan oh andu nisio. Loin koh alang-alang sinanang nu guang niro tupo, do makalap isiro do anak  giri pogoyoon om makatamba do paganankan nisiro.
Nunuk Ragang Id Limunduk Watu Luang
Insan odou norikot oh timpu nu andu diti montorianak. Pokaanak oh isio do songulun anak andu om mosongon kopio o anak diti, om poilabih o koula-ulao nisio tio intad do bokonn. Maso nu bidan momaju do anak diti nokito nisio sampaping ani titi. Ingkooi pun koula-ulaoo nu anak diti ingkooi o nini sinanang nu guang ni ina ama no. Mangaya do sorita nu komututuaan pinonguranan nisiro anak andu diti di Kasum. Kaa nobuoi lapas dogiri poginipi ina ni Kasum do aro songulun andu mosongon namara disio do lalom inipian, koon nisio “Oi andu, insan odou anak diti mositi do posaraon mu do midadari." Kotudau oh andu diti miampai do tigug nisio om kaa isio nagarati do nokuo oh ingkooi inipian nisio ie.

Bataun-taun oh boui nakagayo oh ie Kasum om mosongon oh tupo babanar parabasan nu anak andu diti. Miad do ulun manyak kinumawin ie Kasum do songulun kusoi intad do kampung Sorob tingaran di Darii. Miad do aturan nu tuu laid kumawin gulu do yanan nu andu, om malapas poyo talu ngodou baru oh muli tingaran do maya wagu mongoi do yanan nu kusoi.

Pokakawin ani isim sino do balah andu, norikot o maya wagu mongoi sino do kampung Sorob yanan nu kusoi mamagun. Giee do mula ie nopo nga rata-rata ulun mamanau do tonok ontok do nunu ani ongoyon nisiro. lntad do kampung Bedungun mongoi do kampung Sorob magalud o panawon. Mogumu kampung·kampung nu ulun bokon mataliban miad do kampung Bakaro, Anguriting, Mutodon, Mansiang, Tompurung om Batu Luang baru o mokorikot do kampung Sorob. Do Batu Luang it nopo do solura nisio mukito takau rungib monini ani katapi boros nu komotutuaan intad do rungib diti kiaroo ruak batu dumalalom do lalom tana. Do mula io kalau pululunan oyo do batu mogonini intad do ribau nu ruak in nga morongog takau buod nu batu milungung tumuun do lalom.

Kunu sorita nu kumotutuaan doid lalom nu ruak batu diti kiaro poingion nipo nusukup do gayo, kunu koon mate nisio ani kiginayu miad do mangkuk bura tatapi ino ani, nipo diti kaa tapanau-panau poinlingkom soula-ula.

Kaa lagi natampak odou do mosuab dogii manamanau o paganakan om kopinsano ni Kasum sumusui do isan nu papak. Katapi untok do rikot isim do tupak sino do Batu Luang, sakajap mata bagu mamaris. Doo isan daat diti aro rungib batu om koubasanan nu ulun ngai rnapit sino mindorong. Ibok oh tupo ulun dogiati do nindomng ngai jo Kasum. Ie Kasum pointudung sino do isan nu rungib. Loin koh bagu alang-alang sapou nu dasam om indado nisiro tadu nu dasam dogii.

Kaa noh tupo nobuoi katadu o dasam dogiri om masing-masing do ulun dogiati sinumulura intad sind do rungib. Katapi koili poh bagu isiro kaa samana-mana poinsuang bagu ih Kasum tio sino do lalom nu rungib dogiri om batu ih pun tinumutub.

Nokotigog ngai isiro nokokito do kinantakan diti om mogitatampu isiro mongukab do ruak batu ie katapi kaa malap do ukab. Intad po do tinumutub nogiri ruak batu dogiri malar nini ulun kampung mongoi ponginam pamalabang do ruak batu ie, katapi kaa malap do ukabon. Intad do kaantakan dogiri am songinan sisiog inguranan do sisiog jujuriak malar taptuk-patuk do ruak batu ih sobinuoi turu ngomorondom om turu ngodou.

"Juriak, juriak susukon do jarum baru moukab" ino no gara nu jujuriak katapi koiso songulun pun ulun dogiati mumoduli om magarati do nunu ukuon nu sisiog jujuriak ie. Kaa nobuoi pinoipi bagu paganakn ni Kasum koon nu gia ih moukab bo dia ruak batu ie, moyuman muyun oyo do akal ingkuo mnmuka katapi kitimpu tum morondom om turu ngodou ani. Turu ngodou om turu morondom buoi nu jujuriak ie mapatuk-patuk do ruak batu miampai do gia nisio "]uria.k, juriak susukon do jarum baru moukab."

Katalib po turu ngodou turu morondom baru o bagu aro songulun andu nokorati do gia nu jujuriak io om iboko o kinami nisio katapi inumukab ani ruak batu ih baya-baya longon ani ni Kasum mokosolura intad do ruak batu ie om pinoguli ani ni Kasum susulung kawin nisio do kusoi noh om kibilin isio do ulun kampung ngai do ingkooi “Onjoo kawo kosusa guang sabab loin koh aku ani situ do lalom it nga mogumu akai situ." Mangaya oyo do sorita nu komotutuaan nga ulun nopo ukuoon ni Kasum it ponguranan do midadari.

Kaa mosontob guang nu ulun kampung do kinantakan dogiri om ongoi isiro pogium do ulun kobilangan. Kobilangan it nopo do muula ih nga ulun kiam kapandaian do ilimu om maalap mokopiboros do raramu gie kaa mokito nu manusia toomod. Najampa niro ulun diti poingion sino do kampung Batu Linting. Lapas dogiri kajadi noh banar pilawanan namakai do kuasa nu rogon intad do Batu Linting lumawan do kuasa nu rogon Batu Luang gio nantaau di Kasum. Nobobos iro niparang katapi kuasa rogon nio do Batu Luang loin koh alang-alang dinaras.

Kaa noh kunu mapandai motiu ruak batu nu Batu Luang. Suma ani am batu poinsundu sino do papak badaapan do ruak batu nu Batu Luang nopungol duo miso kakal pointidong om putul ih poimbanta do koogisan. Ino pogonoi sampai o do singkain ginalar nu ulun kampung batu dino do singkait it batu punggul. Nunu najadi sino do kampung Batu Linting intad do piparangan diti, am miso papak do sino napanu do batu botinting-tinting om mosongon pogilayan. Ino nopo kunu nga batu-batu pinotulud nu rogon Batu Luang lumawan do rogon nu Batu Linting om batu diti songinbanta do botinting-tinting intad do isan papak sumoloud mongoi do loutan sino do Batu Linting. Sampai o do singkait, mongoi takau oyo sino do kampung Batu Linting aro kakal batu diti mokito takau om mosongon oh banar papak nisio.

Abar do touri noh intad di Kasum parantaraan nu bobolian nokosalin o ie Kasum do pakaian rati nisio loin koh nogiri isio miad do jelama toomod katapi najadi o isio do midadari om nokokawin o kunu om kinanganaak isio sino do pomogunan niro. Aro nini sorita nu komotutuan nintalang isio doid inipian ni ina nisio loin koh nogiri miad isio do jelama toomod mato nisio moria om pointungkui isio do ulun alus.

Kibilin isio di ina no, "Muli aku ani bagu mongoi tombului dakau katapi mananda kau do miso katandaan muyun do mogipag daki."

Ino no sabab sampai o do singkait, am momiliu do sawat giri kakal lagi mongondom di Dariikasum malapas poh mikajang mananda iro momiliu do sawat om mogipag isiro di Dariikasum tumombuiui disim miampai do uok giri pinoturun o loid nu komotutuaan disiro. Ingkuo kinapandayan ngaran nu kusoi, nga bila poyo momiliu do sawat aro moroitan "okou tu Dariikasum ongoi kou nio sidang lalu..."  

Omboo kinabanaran nu tangon diti nga kaa noh napandaian sabab kaa takau insan pokatamu disim om, i tangon diti kinorongog ani intad do sorita nu komotutuan doid nganak-nganak bagu. Papak nu Batu Luang ani poinsasi nunu maso dogiri, batu pungul kakal poingkakat poinbobou sampai oh do singkoin nokowaya poinsasi do kaantakan diti om topulang oh ditakau do mamarati do kinabanaran nu tangon diti. Somumua baya gie ukuon nu tangon diti kakal lagi malap takau do ilong sino di kampung Batu Luang om kampung Batu Linting sampai oh do singkait.

Sinuratan ni: Rosaline Oliver Lidadun
Sinusuyan intad di: Adu Paulina Madayang, Otob Kuin om ii Muliana Guanoi

Dinalin mantad buuk 'Pelancaran Pesta Kaamatan Peringkat Sabah Tahun 2012 Di Kuala Penyu'  
Pinogonuan gambar: Jejak Dari Kalimbata

Tuesday, April 24, 2012

Tanak Mororobuat Minomonsoi Do Jip

Kokitanai do Google winonsoi di Google Doodle
Tadau baino (24/04), soira do ukaban tokou ilo Google, kokito tokou dilo pogigihum Google miagal gambar doid sawat diti. Gambar dilo pinotomod montok di minomonsoi do jip, ii Gideon Sunback  Isio nopo nga tanak di Jonas Otto Magnusson Sundbäck om Kristina Karolina Klasdotter, paganakan di poinharo-haro do mororobuat.

Nosusu di ontok 24 April 1880 id kabun Sonap ponong Suidon. Miningsingilo id Suidon pogulu do minundali id Jormon. Ontok di toun 1905, minundali id USA om kinumaraja id iso komponi roitan do 'Westinghouse Electric and Manufacturing' nga timpuun di toun 1906, kinumaraja isio id Universal Fastener Company. Id komponi diti noh tinimpuunon disio do minomonsoi dilo jip ii gunoon dati gisom noh do baino.

Pinogonuan;
http://en.wikipedia.org/wiki/Gideon_Sundback

Monday, April 23, 2012

Nuludan Kapangaramaian Kaamatan 2012

Nuludan Karamaian Kaamatan (Tonsoko gambar montok pongitanan tagayo)
Norikot nodi bulan lima
Kapanandakan tadau tagaayo
Tadau tagayo do kokotuan
Koubasanan tokou toinsanan

Kanou noh oinsanan
Kanou noh rumamai
Kanou no gumiak
Gumiak moiigom

Oi odu aki om nogi oinsanan
Kinongoho oku no doh suminding
Sinding nopo ti nga pangaramai
Montok tadau do tagayo tokou

Kanou noh oi odu
Angatai ii aki
Kanou oi daling
Mirapat sumayau
Ilo noh sinding 'Norikot Nodi Bulan Lima' di John Gaisah ii koubasanan do pounion id rodiu soira do rumikot tulan kolimo monikid toun.

Pointongkop watas nga papapanau do karamaian kaamatan tu ilo-ilo noh koubasanan tinungkusan do tulun Dusun.

Kumaa do tulun Dusun, unsikou kou noh om ramayo no tadau tagayo diti tu iti noh tanda do hiti tokou id pomogunan. Alansan oku daa do haro papanau diti karamaian doid nonggo-nonggo nopo haro tulun tokou do poingiyon.

Soira kaamatan id kampung dokoyu. Posunudo maya do boboroson / komen id siriba.

Thursday, April 19, 2012

Kuala Penyu Monimpuun Do Kaamatan 2012

Watas Kuala Penyu ii nointutunan do mangangakan ambuyat nopili sobaagi do molohingon walai koponimpuunan karamaian kaamatan ontok do 1 Mikat 2012 (1 Mei 2012). Pinosunud di Timbang Momuruan Montiri Tan Sri Joseph Pairin Kitingan di kawawagu do potimpuunon iti id Longkod Sahbandar Makang miampai do hontolon "Oupus Do Koubasanan Kopogowit Do Mamasok Tobingupus".
Sulap Ambuyat kagayat do tombului
Tumanud di Pairin ii ponogi Ponorikohon Tulu Papapanau Do Karamaian Kaamatan pointongkop pogun minoboros nogi do nopongoh soginumu do 80 piatus iti koposodiaan do ponimpuunan karamaian kaamatan ii maan potimpuuno di Luguan Montiri Sabah Datuk Seri Musa Aman.

Watas Putatan nopo nga watas kumoiso ii papaanjur do kaamatan ontok do 5 Mikat diti abantalan. Boboroson hontolon do karamaian kaamatan do toun diti nopo nga koontok kopio tu karamaian miagal diti nopo nga koponimung om popiiso do mamasok mogirorolot lolobi poh id Sabah ii pomitanan do 1Malaysia.

Namot dino, pokionuon nogi di Pairin oh toinsanan puru komiti id boogian watas id pointongkop pogun do sompopori papatantu tadau kapanandakan Karamaian Kaamatan.

Tadau  pomupusan montok kapanandakan karamaian pointikid watas nga ontok 22 Mikat 2012. Iti mooi do kaanu papaatod wakil doid pialaan panantaban Sugandoi om Unduk Ngadau Kaamatan 2012.

Pialatan kaparagatan mangan pohoro kopinamot miampai pangaramitan karamaian diti kaampai noh pialaan Sugandoi Kaamatan, pokitanan asil ngawi pomutanaman om kakamot kinuama tunturu sipoot rayat om pokitanan koubasanan mogisusuai kointutunan id pogun diti. Sugandoi Kaamatan papanahon ontok 25 Mikat om konsert KDCA nopo nga papanahon do ontok 26 Mikat id Hongkod Koisaan KDCA Penampang.

‘Gala Nite’ nopo nga papanahon do ontok 29 Mikat id doid hongkod dilo. Tikit kigatang do RM1,000 gisom RM5,000 maso do padagangon kumaa tulun ginumuan.

Kopomupusan do karamaian kaamatan do toun diti nopo nga papanahon id Hongkod Koisaan KDCA Penampang ontok do 30 om 31 Mikat miampai do mogisusuai koubasanan do pokitonon ontok do tadau dilo. Ababayan kolimundukon karamaian Tadau Kaamatan toun diti potimpuunon dati di Gounal Pogun Tun Juhar Mahiruddin do ontok 31 Mikat. Ontok tadau ponogi dino, pialaan panantaban Unduk Ngadau Kaamatan ih ampayaton di nakamanang ngawi boogian watas id pointongkop pogun kaharo nogi.


Pinuhu om pinadalin  mantad;
  1. Kadazandusun Cultural Association
  2. Borneo Post
Gambar mantad: http://boidea.blogspot.com/

Saturday, April 7, 2012

Kowoyo-woyoon Di Korohian Do Tulun

Wokon do gompoton do tulun nopo nga mooi do orohian noh daa tulun suai do koboyu-boyuhon dau. Nung ogumu tambalut tokou nga komoyon do nokomogot noh kopoposion tokou.

Korohian toi karaatan do tulun kumaa dati nopo nga tumanud do koboyu-boyuhon, koimaan om koubasanan tokou. Monimban do koboyu-boyuhon nopo nga apagon om kapaampai do timpu talaid toi oruhai tumanud do sosongulun.

Pipiro karalano mooi do korohian koh do tambalut toi ko tulun di torubaan do potudukonku do baino.

Pokinongou noh do nunu poboroson di tulun suai. Tulun di awu momoduli do wokon nopo nga kasasana. Soira do monongkirumo ko do tulun suai nga kinongoho no yolo. Nung ingaa tambalutnu nga oruhai ko do kaanu do tambalut nung obingkinongou koh.

Oimayaan om monongkotoluod. Unsikoho no tulun suai soira do kopomonsoi yolo di tosonong. Kapadan boh gia do mongunsikou tokou diolo. Oimayaan yolo soira do ounsikou tokou di nunu iri nagampot diolo, miagal nogi dia tu oimayaan soira do haro mongunsikou dia.

Osonong do taladon. Nung apagon koh do toningon toi osusa do rumuba dia nga iri no tanda do obinlihuan ko do tulun suai. Nung asanang ko do rubaon nga iri no tanda do apangkol koh do montok do tulun suai. Mositi do poingukab pomusarahannu kumaa do wokon, kopitimbang om sumonong-sonong kumaa do tulun suai.

Mongolohou tumanud do ngaran. Soroho no ngaran do tulun suai om lohowo noh yolo tumanud do ngaran dau. Kada lohowo momoguno do pongundadait di kasasana toi koponinduol do ginawo disio.Orohian ko toi gia do lohowon momoguno do ngaran di taraat komoyon?

Orohian do monokodung. Isai-isai poh nga orohian do haro monokodung. Ponokodung noh do tulun suai tu insan tadau noh moti nga iya nga mokisokodung nogi do tulun suai.

Kada pamatos di poinlobi. Haro tulun di oubas do mimbatos toi minjanji nga awu ii otuluk. Mamjanji yolo do oomis miagal do gula nga awu ii ogonop iri janji diolo. Nung mamajanji koh nga maan nopo iri miloh do gonoponnu. Karaatan kopio do tulun iri 'janji tarang bulan'.

Poboros noh do 'tulung' om 'kotoluadan'. Pomisunud noh do motitulung toi mokiuhup ko do tulun suai. Osonong karangahai nung moboros tokou do, 'Uhupai oku gia do momonsoi diti' mantad ko 'Wonsoio iti'. Opongoh poh ii pokiuhupan om kada lihuai do monongkotoluod.

Gunoo no koboboroso om koinanon di tosonong. Koboboroso miampai do koboyu-boyuhon tinan di tosonong koubasan do kagayat do tulun suai do mambalut dia. Ogumu pagangatan do Kowoyo-woyoo Mamantang Kounbasanan Tokou (Budi Bahasa Budaya Kita) do pokitonon id TV om nogi karatas kabar om awu kapadan do olihuan tokou iti.

Ngingis. Kotutun moti tulun suai nung tomodon toi winonsoi-wonsoi nu ii ngingisnu. Koubasanan do tulun kongingis popokito do orohian isio dia om korohian nogi do tulun suai.

Osonong panampakai. Ka do tulun suai, 'toririmo do intaan do tulu iri kulit do buuk' tu naraag nopo kulit do buuk nga haro noh bogia naraag pipiro suang dau. Osonong kopio do manampakai di tongosonong soira do rumuba do tulun suai.

Isai ko poh toi nga iya sondiri no manantu do poingkuro koh do rumuba do tulun suai.

(Naanu mantad id Berita Harian, Varsiti Bil.116, m/s11)

Thursday, April 5, 2012

Sonlingging-lingging Korita Id Jipun

Duo luri do poinlingging tu noontok do tongus tologod
Tongus tologod id Jipun nakapangantob do kapapanahan do boriribu tulun id Jipun. Soginumu do 240 kapat tumutulud awu pinotulud ontok dilo om sasakayan kuritapui nga pinotingkod.

"Awu asaru do miagal diti kologodo do tongus." ka di Kotinanan Mananahak Ruputan Kowoyo-woyoon do Taan DoungJipun.

Kinawas nopo do lakun nga gisom do 30 kaki (10 mito), ka di kotinanan dilo maya id natadwib diolo.

Kabar poigonop okito id AsiaOne Relax

Tulun Songkosuaian KiMykad Nokojiil 11 Tulan

Tadau koiso di nakatalib, numaan di Mahkamah Majistret pojiilo songulun kusai Pilipin kiumur do 23 toun tu haro kad kointutunan 'Maykad'.

Minangakun do nakasala ii Ilul Karim do minongiggit kad kointutunan di Mohd Yusof kinumbur do 820507-12-5253 miampai ngaran di Ardasir Bakri.

Kinasalaan dilo noimaan di jaam ko-4:30 sosodopon di tadau ko-5 di tulan kotolu nakatalib maso id Kaunto Imigrison Tuundorongon do Kapal Laut id Jissilton Poin.

Nakasala isio tumanud do Sikson 25 (1)(o) Kooturan Koporijistoran Pomogunan ii milo do pojiilon solinaid do 3 toun toi sogitan do RM20,000 nung okosupan do nakasala.

Naanu mantad; Daily Express (bolikon ko-5, 3 April 2012, Selasa)

Tuesday, March 13, 2012

Turidongon Kulij Dusun

Pomitanan Kulij Kadazan Dusun Murut Sabah
Kulij Dusun toi Kolej KDM (Kadazan Dusun Murut) turidongon tumimpuun do tulan koonom diti rumikot. Maan di Luguan Montiri Pogun Malaysia Datuk Seri Najib Tun Razak potimpuuno iti ontok tulan koonom ka di Huguan Siou Tan Sri Joseph Pairin Kitingan. Ontok do tulan nokomoi, maan di luguan montiri pogun ampalai id iso kinoyonon id Kampung Kaingaran ponong waatas Tambunan. Pinosunud di Tan Sri Joseph Pairin Kitingan iti maso di koponimpuunan pitimbungakan intolu sontoun do Koisaan Koubasanan Kadazandusun Sabah (KDCA) id Hongkod Koisaan. Pinoboros nogi di Pairin do porinta Sabah nga sumokodung nogi do kopongukaban do kulij dilo.
Monongkotoluod tokou tu pinasaga do porinta ot kapamansayan do sikulon takawas dilo om haro nogi sokodung kousinan montok diti,
kad disio. Koponuridangan do kulij diti nopo nga mantad noh do koimaan di Koisaan Koingaanan om Pinsingilaan Kadazandusun om Murut Sabah (PEKADIN). Momuruan Upisor do C.N Dumo Consulting Worldwide Sdn Bhd ii Aminudin Sajadi nga lumansan do koponuridangan kulij diti kaanu do poposodia kukumaraja di kitoilaan id karaja do tumau id Sabah. Koponuridangan do kulij KDM kaanu daa do monokodung dilo Longkod Pinsingilaan Pitrolium id Kimanis ka disio.

Aragang Toi Otomou

Aragang mundorong, otomou mamanau. Nunu iri? Poingkaraja tokou nopo nga haro ot ponuratan do soira tokou minongoi karaja. Nung aambanan do korikot nga aragang nodi ot kad korikatan. Nga kam nokuro tu haro nogi ii awu rumagang sundung do miagal timpu do kumaraja.


Sonong-sonongon tokou noh do kumaraja.

Tuesday, March 6, 2012

Kaban Pogulian Do Buuk

Haro tambalutku do poingkaraja id iso walai pambasaan do mingguli nopo do monolipaun tu mokirati do poingkuro kawawansayai di Kaban Pogulian do Buuk. Sinuhu ku noh isio do mogihum id Google kokomoi dilo mamakai do patod boros 'book drop' toi 'book return box'. Uka om noihum disio nga nung mongimuhot kawagu isio nga haro no pipiro gambar do notimungku mantad id intonit.

Iti no pipiro gambar do kaban pogulian buuk ii gunoon id walai pambasaan pointongkop pomogunan.

Iti nopo nga winonsoi mantad do kayu toi bosi

Kaban pogulian buuk winonsoi mantad do kayu
Iti nga kaban pogulian do buuk

Kaban pogulian do buuk winonsoi mantad do bosi

Kaagal-agal boh do kaban posuangan surat kino?

Kaban pogulian buuk kikompiuto

Kaban pogulian do buuk id doros do mija panakadaian


Kaban pogulian buuk kitodoson skrin poinsokot id  tolig do walai pambasaan

Kaban pogulian do buuk kikompiuto

Guno nopo do kaban pogulian do buuk nga nung pointobon ii walai pambasaan nga milo tokou nogi do popoguli di buuk. Kogumuan do walai pambasaan nopo nga haro nodi sistom automasi om momoguno nodi do kaban pogugulian buuk kikompiuto.

Aparu mambasa, agumu toilaan. Ubasanai tokou noh do mambasa.

Monday, February 27, 2012

Sumurut om Sumuni

Toririmo noh do monongkotoluod di nunu ii poingigitnu, kada katamaha nga sumontob noh do kumaraja om ponokodung do sopikotulun. Awu tokou apasi nung mimpopori tokou, miagal dilo susumuni do sumuni tu haro waig, tana, tongus om binabang do monokodung dau.

Tuesday, February 14, 2012

Tadau Bolontain

Tadau Santi Bolontain toi nointutunan sobaagi do Tadau Bolontain toi "Tadau piupusan" nopo nga ramayon ontok tadau k-14 tulan ko-2 monikid toun.

Tinimpuunon nopo do kapangaramayan do tadau diti nga mononsorou montok di Santi Bolontain ii tinolungku di Raja Rom Kaladius II. Ii Santi Bolontain nopo diti nga tutumanud do agama Kiristian di toun 269 poh. Tontok dilo nopo nga pogoduhan tomod di Raja Rom ii komulakan do manansawo tu pojodion dau do susumangod. Nga ii Santi Bolontain nopo dau nga paado om awu tinumanud di ponuhuan di Raja Rom. Pinasaga dau do manansawo iri komulakan om iri noh kototogod di Raja Rom.  Pinatai isio sabab noh do oupus isio do kotumbayaan disio.

Sundung do tinolungku om maso do magandad do patayon nga minongubat poh isio do iso sumandak. Sumandak diti nopo nga tanak tondu di upisor ii pinopotolungku disio.

Pogulu do pinatai isio, pinapaatod poh isio do iso sinuratan kumaa di sumandak do liningasan dau miampai do sain "Mantad di Bolontainnu".

Kotobian Tadau Bolontain kumaa di mangaramai do tadau diti. Toririmo noh daa do oupus tokou kumaa do kotumbayaan om sopikotulun.


Riporon;
http://ms.wikipedia.org/wiki/Hari_Valentine

Friday, January 27, 2012

Natadwib Mongungupan

Nah, haro no kawagu natadwib do mongungupan takaun do bing. Konihab, haro kaka surat-i (surat-intonit) do naramitku.

Iti noh suang di surat-i idi;

From: Bank Islam Malaysia Berhad <eva.aerts@skynet.be> {iti paatadan do surat-i nga okon ko don Bank Islam)
Date: Thu, 26 Jan 2012 16:24:08 -0800
Subject: Important Alert
To:


We have initiated a new security process to our internet banking for
safety purposes
You must authenticate your Bank Islam account session before you can
proceed. This will only take a few minutes.
Authenticate Now
Thank You,
Bank Islam Security Advisor

Imuhotoku noh hilo id Contactcenter do Bank Islam om iti noh sisimbar diolo;


Inta-taan noh dokoyu do kosuang hiti id natadwib mongungupan diti;
Natadwib totopot do Bank Islam nopo nga http://www.bankislam.com.my/. Suai ko ilo nopo nga gompomudut noh tomod.

Thursday, January 26, 2012

100 Sinuratan Solinaid Do Sontoun

Nogonop nodi do sontoun om sombulan iti Bolog 1Dusun. Bolog diti noukaban ontok di 17/12/2010 miampai do sinuratan kumoiso kokomoi do ponguhatan "Koilo Koh Mimboros Dusun?"

Mogisusuai poh poinsuang id bolog diti sobaagi do pongunsub do tulun Dusun do monurat. Haro nogi pipiro noputan natadwib, bolog, komoiboros om kabar-kabar do pinosuang id kalansanan do monginsikap tumombului om mambasa do sinuratan suai id woyoboros Dusun.

Haro nogi pipiro purujik miagal do Wikipodia Dusun om monimung do mononoluod om susumokodung do tulun monunurat id woyoboros Dusun. Haro pipiro monunurat Dusun id Wikipodia Dusun nga sasabab noh do songingkaraja ngawi, monoroinsan noh do koponurat. Gisom noh do baino, sinuratan id bolog 1Dusun nopo nga soginumu do 100 sinuratan kaampai noh do sinuratan diti. Id Wikipodia Dusun nopo nga haro soginumu 101 sinuratan.

Monunurat id bolog 1Dusun nopo nga;
  1. Francis (Yoho)
  2. Franelya
  3. Andreas Alex John
Kotoluadan kumaa do monunurat id Wikipodia Dusun. Yolo nopo diti nga;
  1. FRANCIS5091 (193 niditan)
  2. Jose77 (101 niditan)
  3. FRANELYA (81 niditan)
  4. Felcy (52 niditan)
  5. Scriptor (40 niditan)
  6. Anonymous (26 niditan)
  7. Romaine (15 niditan)
  8. MerlIwBot (4 niditan)
  9. CommonsDelinker (1 niditan)
  10. SPQRobin (1 niditan)
  11. SPQRobot (1 niditan)
  12. Ezagren (1 niditan)
  13. U.Steele (1 niditan)
Gisom do baino haro soginumu 578 mambabasa do nokotombului id bolog 1Dusun minaya do Google, Facebook, Cbox, Yahoo, Linjit, bolog Wakid di tama Barait di tapa om pipiro nopotan mantad pipiro natadwib do suai.
Tutumanud toi mambabasa nopo id bolog 1Dusun gisom noh do baino nopo nga soginumu do 20 tulun.  Kotoluadan do sokodung dokoyu. Alansan oku do kotilombus sokodung mooi do koingkakat noh daa iti woyoboros Dusun.

Monday, January 9, 2012

Ponurat Noh Do Nunu Nopo

Kopisanangan kumaa do mambabasa bolog Iso Dusun. Kotoluadan tu toririmo kou do monokodung do bolog diti.

Monikid tadau, ogumu tulun do kosuang do id bolog 1Dusun kopoilo doho do ogumu tulun do mogihum kokomoi do tulun Dusun om woyoboros Dusun. Mogisusuai poh patod boros do ihumon diolo nga sasabab noh do okuri kopio sinuratan id woyoboros Dusun, okuri nogi oilaan diolo kokomoi do Dusun.

Haro nogi pipiro tambalutku do bansa suai miagal do Malayu, Sina, India om Iban do orohian tomod daa do minsingilo do boros Dusun. Montok diolo, haro noh nokitoku do pipiro natad wib minsingilo do boros Dusun miagal do Sinompuru.com,Tangapason id Malaysia, om pipiro noputan hiti id bolog 1Dusun.

Montok dotokou i nosusu miampai do woyoboros Dusun o sandad do pomboboros, kanou noh daa manahak do sorokuri-kuri sinuratan montok noh do babasaon do tulun Dusun om nogi tulun suai i orohian do mambasa do id woyoboros Dusun.

Kopisanangan monurat om mambasa id woyoboros Dusun.

Timpu om amas

'Kotobian Toun Wagu 2012', ka ngawi do tambalut i mamason maya do SMS, surat-i, Pisbuuk (FB) om nogi ontok soira do kumoinsan kopirubaan id ponounan 2012 diti. Mogisusuai oh ponguhatan om sorita. Haro i monguhot do piroh noh tanak, nunu gompoton do toun diti, hinonggo koh do baino om susuai poh. Somonu di ponguhatan diolo kopomusorou do tokou do nunu i nawayaan tokou poingompus koposion tokou di toun 2012.

Nunu nopo i nagampot dati di toun nakatalib nga tantu noh do kirati id koposion tokou. Alansan oku daa do kopongunsub ngawi iri kumaa tokou do gumampot di lobi akawas. Nung haro i awu dati nagampot nga maai ihumo do nokuro tu awu nagampot. Ihumo pointimpuun mantad id tinan dati, okon ko mantad id tinan do tulun wokon.

Maya nopo do ralan nga milo do gulion nung haro natatak toi notoliban do mumbaya. Milo nogi do pisugut-sugut do maya. Nung naratu o amas id tanga ralan nga milo do gulion mongoi pogihum nga nung aratu timpu, awu nodi milo do ihumon toi alanan.

Timpu nopo nga okon ko miagal do ralan i milo do pisugut-sugut do maya. Timpu di notoliban awu nodi milo do gulion. Awu nogi milo do huliton maya. Timpu nopo nga okon nogi ko miagal do amas i milo do ihumon om pogompion. Timpu nopo nga ingaa koiradon kagatangon hiti id pomogunan. Gunoo boh timpu id koralan-ralano di tongosonong i kirati montok do tinan tokou sondiri.